Kolleksjesintrum Fryslân
Het Kolleksjesintrum Fryslân in Leeuwarden werd vorige week donderdag 12 mei geopend. Erfgoed centraal, samenwerken en low-tech zijn de steekwoorden voor het duurzame archiefgebouw voor kunst uit vijf Friese musea, ontworpen door LEVS architecten. Na een bouwtijd van tien maanden is het energieneutrale depot gereed en zijn de musea hun collecties aan het inhuizen.
Het Fries Museum, Tresoar, Natuurmuseum Fryslân, het Fries Scheepvaartmuseum en het Frysk Lânbou Museum beheren hun museale collecties voortaan gezamenlijk in één depot. Het Kolleksjesintrum Fryslân staat op een terp waarvan het bloemrijke grasland momenteel wordt aangeplant. In het najaar zal het roestrode gebouw op de dan groene terp een markante blinkvanger zijn.
LEVS partners maakte met LBP|SIGHT en Crown Fine Art deel uit van een expertteam dat een innovatief klimaat- en opslagconcept ontwikkelde. Dit concept is nu in de praktijk gerealiseerd. Om de juiste klimaatcondities te scheppen en het erfgoed veilig te stellen wordt gebruikgemaakt van het natuurlijke accumulatievermogen van de aarde en niet van technische installaties.
De collecties worden opgeslagen in een ‘black box’ met roestrode gevels van gepoedercoate aluminium. Slanke ribben geleden deze box en vormen diepe nissen waar klimplanten de gevel begroeien en verbinden met het landschap. Anders dan bij traditionele depots worden de collecties van de musea gecombineerd en ingedeeld naar opslag- en klimaatcondities. Het depot is via een centrale ontsluitingsgang gekoppeld aan een tweede volume met werkruimten. Met de aanleg van de terp zijn de collecties in het depot ruim boven maaiveldniveau opgeslagen.
De basis voor het klimaatconcept is een luchtdichte schil met een buitengewoon hoge Rc-waarde van 10 m²K/W en een juist niet geïsoleerde betonnen vloer. Deze werkt als een accumulator van aardwarmte en - koude. Zo zijn het hele jaar, zowel overdag als ’s nachts, binnentemperatuur en luchtvochtigheid zeer gelijkmatig. In combinatie met een minimale installatietechniek is het totale vermogen aan installaties voor de depotruimten met 26 kW vergelijkbaar met dat van de CV-ketel van een grote eengezinswoning.
De goed geïsoleerde en relatief gesloten strook met facilitaire vertrekken wordt verwarmd en gekoeld met een luchtgekoelde warmtepomp. Ledverlichting en bewegingssensoren minimaliseren het energieverbruik bovendien. De vierhonderd PV-panelen leveren meer stroom op dan het gebouw verbruikt. Door zelf energie op te wekken en in te zetten op een installatie-arm gebouw blijven de exploitatiekosten laag. Deze dalen met bijna 50 procent in vergelijking met die van een ‘traditioneel’ depot. Zo is voor het Fries erfgoed een toekomstbestendig en energieleverend gebouw gerealiseerd.
| Oplevering | 2016 |
| Opdrachtgever | Stichting Kolleksjesintrum Fryslân |
| Adviseur installaties | Galjema |
| Bouwkunding aannemer | Bouwgroep Dijkstra Draisma |